De zaagketting: De belangrijkste grondbeginselen
Hoe is een zaagketting in principe opgebouwd?
De zaagketting van een motorzaag is een ronddraaiende ketting, die daarom ook wel een "eindeloze ketting" wordt genoemd. De ketting is samengesteld uit telkens terugkerende kettingschakels die beweeglijk met elkaar zijn verbonden. De kettinglengte wordt bepaald door het aantal aandrijfschakels.
Wat zijn de onderdelen van een zaagketting?
Een zaagketting bestaat uit zaagschakels, aandrijfschakels en verbindingsschakels.
Beiteltand, tandgrond, bovensnijvlak, voorsnijvlak en dieptebegrenzer vormen samen de zaagschakel. Het bovensnijvlak van de tand werkt de houtspaan omhoog en het voorsnijvlak scheidt deze aan de zijkant van het materiaal af. De afstand tussen de dieptebegrenzer en het bovensnijvlak regelt de indringdiepte van de schaaftand in het materiaal.
De aandrijfschakel neemt via het kettingtandwiel (rondsel) het motorvermogen over en draagt zo bij aan de voorwaartse beweging van de zaagketting. De door de toevoerrail geleide aandrijfschakels zorgen voor richtingsstabiliteit en waarborgen een gelijkmatige verdeling van de als smeermiddel fungerende kettingolie. De sterkte van de aandrijfschakels verschilt al naar gelang het kettingtype en de kettingfabrikant.
De uit twee delen bestaande verbindingsschakel verbindt de aandrijf- en zaagschakel. Speciale klinknagels zorgen hierbij voor een beweeglijke verbinding.
Hoe werkt de zaagketting?
De zaagketting van een motorzaag werkt volgens het schaaftandprincipe. De spanen worden regelrecht uit het materiaal “geschaafd”.
In de looprichting van de ketting zijn linker en rechter zaagtanden aangebracht. Enerzijds werkt de zaagtand zichzelf in het materiaal door zijn geometrie en de zogenaamde vrijloophoeken (de beiteltand helt naar achteren en loopt in de breedte taps toe). Anderzijds gebeurt dit door het eigen gewicht van de motorzaag en de zaagset, evenals door de voorwaartse beweging van de zaagketting.
Omdat de vrijloophoeken een vlak contact met het hout voorkomen, kan de zaagketting tijdens het zagen niet vastlopen.
De dieptebegrenzer die zich vóór de zaagtand bevindt, begrenst de indringdiepte in het hout.
Waaraan herkent u de tandvorm?
De verschillende tandvormen verschillen wat betreft de plaatsing van het voor- en bovensnijvlak. De tandvorm is het beste van achteren in de looprichting van de ketting te zien.
Correct scherpen is alleen gegarandeerd als de tandvorm bekend is en de juiste hoeken worden aangehouden.
Welke tandvormen zijn er?
De twee meest voorkomende tandvormen zijn de half-haakse zaagtand en de haakse zaagtand.
De half-haakse zaagtand is herkenbaar aan de gebogen plaatsing van het voor- en bovensnijvlak. In vergelijking met de haakse zaagtand is de half-haakse zaagtand minder gevoelig voor beschadigingen door vuil en gemakkelijker na te scherpen. Zaagkettingen met deze tandvorm worden vooral in de semiprofessionele sector gebruikt.
Bij de haakse zaagtand vormen het voor- en bovensnijvlak een punt met een scherpe kant. Tegenover de half-haakse zaagtand heeft de haakse zaagtand minder zaagweerstand, wat bijdraagt tot betere zaagprestaties. Daarom is deze tandvorm vooral onder professionals zeer populair. Het slijpen van de haakse zaagtand vereist oefening en moet zeer nauwkeurig worden uitgevoerd.
